Relatie tussen voeding en gezondheid
We zijn wat we eten – een uitdrukking waar je vast weleens van gehoord hebt. Of zoals Hippocrates het mooi wist te verwoorden: “Laat uw voeding uw medicijn zijn en uw medicijn uw voeding”.
De relatie tussen een voedingsmiddel en onze gezondheid is wetenschappelijk niet eenvoudig te bewijzen. Het effect van onze voedingsmiddelen dienen op de lange termijn bekeken te worden en er dient rekening gehouden te worden met andere invloeden op onze gezondheid. Erfelijke aanleg voor ziektes, het milieu waarin we leven en onze leefgewoonten zoals beweging, sport en voldoende rust zijn een paar voorbeelden van zaken welke van invloed zijn op onze gezondheid.
De afgelopen decennia zijn er grote stappen gemaakt met wetenschappelijke onderzoeken naar onze voedingsmiddelen en het effect daarvan op onze gezondheid. Dat er een relatie is tussen onze voeding en onze gezondheid is staat in ieder geval als een paal boven water. En we hebben een aardig goed beeld van welke voedingsstoffen goed voor ons zijn en welke voeding slecht. Van bepaalde voedingsstoffen is er op nog wat discussie over wat goed of slecht voor ons is. Voorbeeld daarvan zijn verzadigde vetzuren. De algemene aanname is dat verzadigde vetzuren hart- en vaatziekte veroorzaken. Maar er is ook een stroming welke het hier niet mee eens is. Zij zijn van mening dat bepaalde soorten verzadigde vetzuren slecht voor ons zijn terwijl andere goed voor ons zijn. Het verzadigde vet van kokosolie is bijvoorbeeld onderdeel van deze discussie. De tijd zal ons leren in hoeverre verzadigde vetzuren slecht voor ons zijn en of er onderscheid gemaakt dient te worden tussen verschillende soorten verzadigde vetzuren.
Diëten voor onze gezondheid
Wil je graag gezond(er) leven maar je weet niet zo goed welke voeding je het beste kan eten? Dan is het volgen van een dieet een handig hulpmiddel, het geeft je een leidraad over wat wel en wat niet te eten. Dus echt voeding en gezondheid.
Anno 2016 zijn er gigantisch veel diëten. Veel diëten zijn gericht op het verliezen van gewicht, daarnaast zijn er diëten welke gericht zijn op het verbeteren van onze gezondheid en het voorkomen van welvaartsziekten.
Maar welk dieet moet je kiezen? Veel mensen zitten met deze vraag. Het gezaghebbende U.S. News & World Report geeft een antwoord op deze vraag. U.S. News & World Report vergelijkt ieder jaar verschillende diëten en publiceert lijsten met de beste diëten per categorie. In dit artikel zullen we de drie best diëten uit de categorie ‘Beste diëten om gezond te eten’ bespreken.
Nummer 1: het DASH dieet
Het DASH dieet werd onlangs uitgeroepen tot het beste algemene dieet. Dit was voor het 6e jaar op rij. Ook in de categorie ‘Beste diëten om gezond te eten’ eindigde het DASH dieet op de eerste plaats. De afkorting DASH staat voor Dietary Approaches to Stop Hypertension, wat vrij vertaald ‘dieet tegen hoge bloeddruk’ betekend. Het DASH dieet is geen commercieel dieet, er zit geen marketingfirma achter welke allerlei producten aan de man wil brengen. Het dieet is ontstaan uit de DASH studie. Een studie welke gefinancierd werd door het Amerikaanse ministerie van Volksgezondheid. Omdat veel Amerikanen een te hoge bloeddruk hebben – waardoor er veel mensen hart- en vaatziekten hebben – werd onderzocht hoe de bloeddruk door middel van de juiste voeding omlaag gebracht kan worden.
De effecten van het DASH dieet op de gezondheid zijn goed meetbaar. Al na enkele weken daalt de bloedruk, wordt het cholesterol lager, worden de bloedsuikerspiegel stabiel en verliest men het overtollige lichaamsvet.
Bij het DASH dieet moet men vers, gezond en natuurlijk voedsel eten. Belangrijke kenmerken van het DASH dieet zijn dat het gebruik van zout wordt beperkt alsmede de snelle (ongezonde) koolhydraten en vetten. Bij het DASH dieet mag 5x per dag iets gegeten worden en er hoeven geen calorieën te worden geteld. In de eerste weken mag er geen suiker gegeten worden zodat men insulineresistentie opbouwt.
Nummer 2: het TLC dieet
TLC staat voor Therapeutic Lifestyle Changes en het dieet is ontwikkeld voor het verlagen van het slechte LDL cholesterol en is een dieet welke door de Amerikaanse Hartstichting wordt aanbevolen. Het TLC dieet is ontwikkeld door het Nationaal Gezondheid Instituut van de Verenigde Staten.
Het TLC dieet schrijft een beperkte consumptie van (verzadigd) vet voor. Binnen 6 weken wordt het cholesterol met 8 tot 10% verlaagd door dit dieet te volgen.
Het TLC dieet kan gevolgd worden om alleen maar het cholesterol te verlagen of om het cholesterol plus het gewicht te verlagen. Mannen welke alleen het cholesterol willen verlagen kiezen voor 2.500 calorieën per dag en vrouwen 1.800. Mannen welke het cholesterol en het gewicht willen verlagen kiezen 1.600 calorieën per dag en vrouwen 1.200 calorieën.
Bij het TLC dieet staan groente, fruit, vis, kipfilet, magere zuivel en volkoren granen op het menu.
Nummer 3: het mediterrane dieet
Uit een langdurig onderzoek kwam de conclusie dat de kans op het gezonder en langer leven met 20% toeneemt als men eet volgens het mediterrane dieet. Het doel van het mediterrane dieet is gewichtsverlies, een gezond hart en hersenen, de preventie van kanker en het voorkomen of in toom houden van diabetes type 2.
Het mediterrane dieet is ontstaan omdat opviel dat mensen welke in de gebieden rondom Middellandse Zee wonen langer leven en minder vaak getroffen worden door kanker en hart- en vaatziekten in vergelijking met Amerikanen. Het ‘geheim’ van de mensen in de Middellandse Zee gebieden is dat zij een actievere levensstijl hebben, beter op gewicht blijven door o.a. beperkt rood vlees, suiker en verzadigde vetten te eten.
Bij het mediterrane dieet zijn in principe alle vleessoorten toegestaan, dit dienen wel magere vleessoorten te zijn. Het accent wordt echter gelegd op vis, schelp- en schaaldieren. Verder staat er veel groente op het menu, zowel gekookt maar vooral ook rauw. En uiteraard knoflook, tomaatjes en heerlijke verse kruiden.
Wat betreft pasta moet gekozen worden voor pastasoorten welke gemaakt zijn van volkoren granen. Volkoren pasta geeft langzame (gezonde) koolhydraten, dit in tegenstelling tot normale (tarwe) pasta welke snelle (ongezonde) koolhydraten geeft.
Het bijzondere (eh, of juist prettige?) van het mediterrane dieet is dat er bij het avondeten een glaasje wijn is toegestaan, terwijl dit bij de meeste diëten taboe is.
Relevante links:
- De gezonde eter in de eerlijke keuken/ Koken met Irene. Auteur Irene Lelieveld, Nederlands, 212 pagina’s. Een informatief kookboek over wat gezonde voeding is en hoe je gezond kunt koken en eten.
- Uw Voedingsplan, gezonde voeding per levensfase. Uw voedingsplan geeft u concrete adviezen en aanwijzingen over hoe u gezond kunt eten, zodat u zo lang mogelijk fit en vitaal blijft. Auteur DietCetera, Nederlands, 80 pagina’s. Per persoon gemaakt
- Ingrediënten van geloofwaardigheid, e-BOOK. Auteur Arjen Berben, Nederlands. Wetenschapstheoreticus Bart Penders en bioloog/ communicatieadviseur Frans van Dam presenteren in dit boek een aantal van de speerpunten uit de strijd om geloofwaardigheid in de voedingssector.
- 5 ingrediënten voor beter, verser, gezonder en eerlijker eten. Auteur Albert Kooy, Nederlands, 60 pagina’s. Het gaat de verkeerde kant op met ons voedsel. We consumeren op veel te grote voet en ons eten wordt tegenwoordig gedomineerd wordt door de voedselindustrie die gedicteerd wordt door enkele globale grote spelers. Albert kiest voor duurzame dier- en milieuvriendelijke, eigentijdse en gezonde producten.
- Wat is nu gezond? Auteur Prof. dr. Martijn B. Katan, Nederlands, 255 pagina’s. In dit boek wordt in normaal taalgebruik wetenschappelijke kennis over voeding en eten overgebracht.