Snoep- en snaaibuien, je overgeven aan troostvoer, het geeft even rust en ontspanning. Daarna volgt het bekende schuldgevoel. Als je het emotie-eten definitief onder controle wilt krijgen, dan vergt dit onderzoek naar je eigen gewoonten en gevoelens. Spannend en vaak confronterend. Emotie eten voelen.
Wat is emotie-eten? Het dempen van ‘lastige’ emoties, zoals verdriet, eenzaamheid of boosheid, met eten als chocola, chips, koekjes en ijs.
Veel mensen snoepen en snaaien als ze ‘niet lekker in hun vel zitten’, als het te druk is, als er zorgen zijn of stress, als ‘het niet lekker loopt’. Dit klinkt herkenbaar en het klinkt als vage situaties en gevoelens. Als je het emotie-eten onder controle wilt krijgen, dan nodig ik je uit om stap voor stap te kijken wat er aan de hand is.
Stap 1: noteer de situaties waarin jij de neiging hebt je over te geven aan snoepen en snaaien. Dit heb ik eerder beschreven.
Welke situaties zijn voor jou triggers voor snoepbuien? Als je naar huis rijdt na een drukke werkdag en je loopt binnen bij de benzinepomp? Als je net een moeizaam telefoongesprek met je moeder hebt gehad? Noteer drie situaties waarin je vaak de neiging hebt tot snoepen en snaaien.
Stap 2: wat is je gevoel op dit moment?
Weet je wat je voelt in deze drie situaties? Voel je vermoeidheid, frustratie, verdriet, eenzaamheid, leegte, boosheid, moedeloosheid? Of spelen er meerdere gevoelens?
Opdracht: noteer bij de drie situaties die bij jou vaak leiden tot emotie-eten, wat je gevoel op dat moment is.
Weet je niet precies wat je voelt? Is het één grote warboel in je hoofd? Of kun je door het overweldigende gevoel niet meer nadenken? Als je gewend bent je ‘lastige’ gevoelens direct te dempen met eten, dan kan het in het begin moeite kosten om je gevoelens te herkennen. Het benoemen van je gevoel is dan onbekend en onwennig.
Vind je het lastig woorden te geven aan je gevoel? Misschien zijn een paar van deze termen van toepassing: Boosheid, Blijdschap, Frustratie, Stress, Verdriet, Zelfmedelijden, Vermoeidheid, Onzekerheid, Onmacht, Irritatie, Zenuwachtigheid, Vrolijkheid, Ongeduld, Wanhoop of Angst.
Noteer per situatie het gevoel dat je herkent.
Er zijn vier soorten basisgevoel: Bang, Blij, Bedroefd (verdriet) en Boos.
De vijfde B hoort bij Body (lichaam). Hierbij horen gevoelens als vermoeidheid, spierspanning en buikpijn. Ervaar je stress? Dat kun je indelen onder bang. Voel je je alleen? Dat kan passen bij bedroefd of verdrietig. Voel je ergernis over je collega? Dat hoort bij boos. Voel je je wanhopig, omdat je veel pijn hebt? Dan voel je je vast bang, bang dat je klachten niet overgaan. Heb je iets verdiend, heb je iets te vieren? Dat herken je zeker als blij!
Het geeft helderheid wanneer je onduidelijke gevoelens onderbrengt in deze vijf categorieën basisgevoelens. Als boosheid overheerst, dan is een andere aanpak gewenst dan wanneer je vooral verdriet voelt. Bij boosheid helpt schreeuwen, op een kussen slaan of duidelijk en helder je mening uitspreken. Bij verdriet zorgt een goede huilbui vaak voor opluchting.
Waarom is het nodig om je gevoelens te onderzoeken? Als je weet wat je voelt, kun je als volgende stap ontdekken waar je nu echt behoefte aan hebt. Tot nu toe heb jij de neiging om lastige gevoelens te dempen met eten. Complimenten voor jou. Je bent nu gestart met het onderzoeken van je gevoel. Dit is de basis om te onderzoeken wat je het allerliefste zou willen in deze situaties: een arm om je heen? Een luisterend oor? Tijd voor jezelf? Met deze behoeftes gaan we in een volgend artikel aan de slag.
Fenna Janssen, diëtist
Relevante links:
- Uit de ban van emotie-eten: Dit zelfhulpboek is gebaseerd op de recentste psychotherapeutische inzichten. Het is een werkboek met veel oefeningen, waarvan een gedeelte te beluisteren is op de meegeleverde cd.
- Liefde in plaats van chocola: De auteur (ja van bovenstaande blog) laat zien hoe je je behoefte aan rust en aandacht kunt bevredigen zónder naar troosteten te grijpen. Met dit boek krijg je je snoepbuien definitief onder controle. Afvallen volgt dan automatisch.
- Verander Je Eetgedrag!: Aan de hand van voorbeelden legt de schrijfster de theorie uit. Daarna in de praktijk aan de slag om emotie-eten te overwinnen en daardoor de regie over eten en gewicht terug te krijgen.